อักษรไทยและการผันวรรณยุกต์

ในภาษาไทยมีตัวอักษรที่ใช้แทนเสียง ๓ ชนิด ได้แก่ สระ พยัญชนะ และวรรณยุกต์

พยัญชนะไทย มี ๔๔ รูป ๒๑ เสียง

เสียง	รูป
๑. ก ๒. ข ๓. ง ๔. จ ๕. ช ๖.ซ ๗.ย ๘.ด ๙.ต ๑๐. ท ๑๑.น ๑๒. ป ๑๓.พ ๑๔.ฟ ๑๕.ม ๑๖.ย ๑๗.ร ๑๘.ล ๑๙.ว ๒๐.ฮ ๒๑.อ	ก ข ค ฅ ฆ ง จ ช ฉ ฌ ซ ศ ษ ส ญ ย ด ฎ ต ฏ ฐ ฑ ฒ ถ ท ธ น ณ ป พ ผ ภ ฝ ม ย ญ ร ล ฬ ว ฮ ห อ

หน้าที่ของพยัญชนะ

๑. เป็นพยัญชนะต้น	กา เป็น สัตว์ ใกล้สูญพันธ์ ก ป ส กล ส พ เป็นพยัญชนะต้น
๒. เป็นพยัญชนะท้ายพยางค์(ตัวสะกด)	เกิดเป็นชายหมายรักนี้หนักอก อักษรที่ขีดเส้นใต้เป็นพยัญชนะท้ายพยางค์หรือตัวสะกด
๓. เป็นอักษรควบ (ควบแท้และ ไม่แท้)	ควบแท้ พลาดพลั้ง ครั้งคราว กราวกรู ครูคลุ้มคลั่ง ขวักไขว่ ควบไม่แท้ เศร้า สร้อย ศรี จริง ที่เรียกว่าควบแท้เพราะออกเสียงอักษรทั้งสองตัวพร้อมกัน ที่เรียกควบไม่แท้เพราะไม่ได้ออกเสียงตัวที่ควบด้วย กล่าวคือ ไม่ได้ออกเสียง ร นั่นเอง
๔. เป็นอักษรนำ-อักษรตาม	ตลาด ต อักษรกลาง นำ ล อักษรต่ำ ออกเสียงวรรณยุกต์ตาม ต สนาม ส อักษรสูง นำ น อักษรต่ำ ออกเสียงวรรณยุกต์ตาม ส ผลิต ผ อักษรสูงนำ ล อักษรต่ำ ออกเสียงวรรณยุกต์ตาม ผ อย่า อยู่ อย่าง อยาก อ อักษรกลาง นำ ย อักษรต่ำ ออกเสียง วรรณยุกต์ตาม อ หรู หรา ห อักษรสูง นำ ร อักษรต่ำ ออกเสียงวรรณยุกต์ตาม ห หญิง หญ้า ใหญ่ ห อักษรสูง นำ ญอักษรต่ำ ออกเสียง วรรณยุกต์ตาม ห
๕. เป็นสระ (อ ว ย ร	สรรค์ รร ทำหน้าที่แทนวิสรรชนีย์ หรือสระอะ กวน ว เป็นสระอัวลดรูป เสีย ย เป็นส่วนประกอบของสระเอีย ขอ เสือ มือ อ เป็นสระ และเป็นส่วนหนึ่งของสระ
๖. เป็นตัวการันต์	จันทร์ (ทร์ เป็นตัวการันต์ ลักษณ์ ษณ์ เป็นตัวการันต์ ศิลป์ ป์ เป็นตัวการันต์

อักษรนำ	อักษรควบ
ตัวอย่างคำอักษรนำ-อักษรตาม ขยะขยาดตลาดเสนอ.........ฉลาดเสมอเฉลิมไฉน สนิมสนองฉลองไสว..........เถลไถลหวาดหวั่นแสวง อย่าอยู่อย่างอยากเผยอ..........ตลิ่งตลบเสนอถลอกแถลง จมูกถนัดขยะแขยง...............สวะสวิงหน่ายแหนงขยับขยาย หรูหราหรุบหรับ(สา)หร่าย... สลับสลายเสนาะสนุกสนาน สลิดเสลดสลัดสมาน .. หหวังหลอกเหลนหลานหลากหลาย	ตัวอย่างคำอักษรควบแท้และไม่แท้ กราดเกรี้ยวเกลียวคลื่นคล้าย ปลุกปลอบควายคลายโกรธเกรี้ยว ตรวจตรากล้าจริงเพรียว ขวักไขว่คว่ำกล้ำกลบคลอง ทรายเศร้าเคล้าคลึงศรี ทราบโทรมตรีปลีกล้วยพร่อง ครึ้มครึกตริตรึกตรอง เปล่าพลิกกลองแปรเปลี่ยนแปลง

อักษร ๓ หมู่ (ไตรยางค์)	เสียง สามัญ	เสียงเอก	เสียงโท	เสียงตรี	เสียงจัตวา	หมายเหตุ
อักษรกลาง ก จ ด ฎตฏ บ ป อ คำเป็น คำตาย	ปา	ป่า กัด	ป้า กั้ด	ป๊า กั๊ด	ป๋า กั๋ด	คำเป็นพื้นเสียงเป็น เสียงสามัญ คำตายพื้นเสียงเป็น เสียงเอก
อักษรสูง ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห คำเป็น คำตาย	- -	ข่า ขัด	ข้า ขั้ด	- -	ขา -	คำเป็นพื้นเสียงเป็น เสียงจัตวา คำตายพื้นเสียงเป็น เสียงเอก
อักษรต่ำ (อักษรที่เหลือ ๒๔ ตัว) คำเป็น คำตายเสียงยาว คำตายเสียงสั้น	คา - -	- - -	ค่า คาด ค่ะ	ค้า ค้าด คะ	- - -	คำเป็นพื้นเสียงเป็น เสียงสามัญ หากผัน ร่วมกับอักษรสูงจะผัน ได้ครบ ๕ เสียง เช่น คา ข่า ค่า(ข้า) ค้า ขา

(จัดทำโดย คุณครูภาทิพ ศรีสุทธิ์ ห้องเรียนสีชมพู)